Onderweg naar een gesloten kringloop

Wat is kringlooplandbouw?

Kringlooplandbouw is boeren met een gesloten systeem als kompas. Wat het erf verlaat, komt terug in een andere vorm. Mest voedt de bodem. Maaisel en gewasresten worden weer bouwstof. Voer komt uit de buurt, niet van de wereldmarkt. Zo blijft de bodem vruchtbaar, het ecosysteem veerkrachtig en de boer minder afhankelijk van externe inputs. Zie het als een eerlijke input-outputbalans: wat eruit gaat, moet erin, liefst vanuit het systeem zelf.

Belangrijk is het begrip regeneratie: je werkt niet alleen naar nul schade, je vergroot het herstellend vermogen van bodem, water en biodiversiteit. De kring wordt niet alleen gesloten, maar sterker.

Hoe werkt dat in de veehouderij?

Herbivoren doen iets wat wij niet kunnen: gras en kruiden, onverteerbaar voor mensen, omzetten in hoogwaardige voeding en tegelijk de bodem voeden via mest. In een echte kringloop is een koe geen eindpunt maar een schakel. Gras voedt de koe. De koe voedt de bodem. De bodem voedt weer gras. Als deze kring consistent draait, ontstaat een bedrijf dat minder kwetsbaar is voor prijs-schokken en weersextremen.

Waar de kring breekt, is vaak bij krachtvoer. Soja en granen van ver dragen verborgen kosten: landgebruik, verlies aan biodiversiteit, lange logistieke ketens, prijsonzekerheid. Voor de boer betekent het afhankelijkheid. Voor het landschap betekent het dat voeding en vruchtbaarheid uit elkaar worden getrokken. Kringlooplandbouw kiest daarom voor regionale eiwitten en reststromen waar het kan, en stemt de veestapel af op het eigen voedselaanbod van grasland en akker. 

Waar staat Weide nu?

• Voer van eigen bodem: We telen ons eigen ruwvoer en een groeiend deel van het krachtvoer. Dat geeft grip op kwaliteit, vermindert transport en houdt voeding en mest in dezelfde regio.
• Geboren en getogen in Hattem: Onze runderen worden hier geboren en groeien hier op. Hun basisrantsoen komt uit kruidenrijke weiden en percelen in en rond het natuurgebied.
• Kruidenrijk grasland als motor: Grassen, klavers en bloeiende kruiden voeden zowel koe als bodemleven. Ze verbeteren de waterhuishouding en maken het bedrijf minder gevoelig voor droogte.
• Mest als bouwsteen: Dierlijke mest gaat terug het land op. We sturen op bodemgezondheid: organische stof opbouwen, structuur verbeteren, kringlopen sluiten.
  Zo wordt duurzaamheid geen slogan maar de natuurlijke uitkomst van hoe je het systeem ontwerpt.

Ons toekomstperspectief

• Zo sluiten we de kring verder: Meer eigen eiwitten (veldbonen en gras-klavermengels) verlagen de afhankelijkheid van soja. De droom is om uiteindelijk volledig regionaal je eigen krachtvoer te verbouwen met een robuuste teeltrotatie waarin vlinderbloemigen een vaste plek hebben. 
• Bodem eerst: Niet-kerende grondbewerking waar mogelijk, ruim organisch materiaal, rust en rotatie. Bodemgezondheid stuurt alles.
• Kudde afgestemd op land: De veestapel past bij de draagkracht van de hectares, niet andersom.
• Kort en transparant: Verkoop dichtbij huis. Korte keten betekent minder verlies en meer wederkerigheid met de omgeving.
• Samenwerken: Kringlooplandbouw vraagt om vakmanschap en om samen doen. Als boer ontwerp je het systeem. Als buurt, klant en beleidsmaker help je de kring kloppen. Dat is het mooie: het is geen morele opgave, maar een gezamenlijke kans. Maak je stakeholders mede-beheerders van je landschap. Bezoekdagen, transparante data, gezamenlijke keuzes.

Proef wat een gesloten kringloop oplevert. Bestel lokaal. Bezoek het land. Praat mee.